Het vierde jaar van de Russisch-Oekraïense oorlog is ingegaan en daarom heb ik een bezoek gebracht aan ‘onze’ Oekraïners in De Kentering op Dekkerswald. Het is daar geen makkelijk leven. Hun kinderen zijn hier veilig en dat houdt de moeders op de been. Toch gaan hun ge-dachten ook continu naar Oekraïne. Naar hun mannen die vechten en naar de familieleden die zuchten onder Russische bezetting. Of die aan de ‘goede’ kant van de grens kou lijden en voor hun leven moeten vrezen tijdens de voortdurende raketaanvallen.
Zij noch wij hebben in 2022 voorzien dat de weken maanden zouden worden, en de maanden jaren. Het nieuwe oorlogsjaar brengt een schokkende kentering: de grootste bondgenoot lijkt zich ineens aan de kant van de vijand te scharen. Een ouder echtpaar vertelde mij over de ver-nietiging van hun huis. Ze zijn alles kwijt. In plaats van piekeren over de wederopbouw is er nu de pijnigende gedachte dat hun woonplaats mogelijk voorgoed Russisch wordt. Weggege-ven, nog voordat de vredesonderhandelingen zijn begonnen. Het doet heel veel met de mensen.
Ik moest denken aan de recente uitvaart van één van de oudste en bekendste inwoners van Millingen. In de parochiekerk vertelde zijn zoon in een korte levensloop ook over de evacuatie van 1944. Hoe zijn vader als tiener met zijn familie moest vluchten en uiteindelijk werd opge-vangen op een boerderij in de Achterhoek. Pas na maanden kon het gezin terugkeren naar het inmiddels verwoeste, overstroomde en leeggeroofde geboortedorp. Moeilijke jaren volgden, maar tachtig jaar later kon die jongen van toen begraven worden vanuit een bomvolle kerk. Dezelfde waarin hij ook gedoopt was. In een herrezen Millingen, waarin niet alleen de huizen maar ook de saamhorige gemeenschap en het verenigingsleven weer waren opgebouwd als voorheen. Dat mogen ervaren maakt dat je alle ontberingen, pijn en verlies uiteindelijk kunt dragen.
Toen dacht ik weer aan dat oudere echtpaar, dat daar in het zuiden van Oekraïne hún Millingen achter heeft moeten laten. Gelijke ervaringen, maar met een andere afloop. Voor hen lijkt het eigen thuis, de vertrouwde gemeenschap, het leven tussen familie, vrienden en buren voor altijd weg. Hoe ga je verder als je niets meer hebt en dan ook de hoop nog verliest?
Oorlog is een heel ellendig iets.
Mark Slinkman
Burgemeester van Berg en Dal
m.slinkman@bergendal.nl