Wie herinnert zich nog dat je vanaf station Nijmegen met de trein zonder overstap naar Joegoslavië kon? Geweldig toch, dat vakantiegevoel zodra de trein in plaats van rechtdoor te gaan richting Venlo naar links afboog. Met een sukkelgangetje ging het langs het zweefvliegveld, Biesseltse Baan via Kranenburg richting Kleef en dan begon het echte werk. Eindeloos veel stations passeren, gerammel en geschud, passencontrole midden in de nacht, treinstellen die bij de grens overgezet moesten worden omdat de rails in het volgende land een andere breedte hadden. En de volgende ochtend was je ineens in een heel andere wereld. Helaas werd het 28 km lange traject Nijmegen-Kleef in 1991 opgeheven. De rails liggen er nog en worden nu gebruikt door toeristen die er met een ijzeren fiets oftewel draisine mee op en neer kunnen fietsen tussen Groesbeek en Kleef. Maar wie weet komt de trein terug, jammer dan voor de draisine.
Donderdagavond 6 maart vond er in de Klever Stadthalle hierover een zgn. ‘Stadtgespräch’ plaats oftewel een discussieavond over de vraag die van tijd tot tijd weer opduikt: heeft het zin om de in 1991 opgeheven treinverbinding tussen Nijmegen en Kleef weer nieuw leven in te blazen? Aan de Nederlandse kant is het in het verleden erg lastig gebleken om hier de handen voor op elkaar te krijgen, maar hoe kijken onze buren aan de andere kant van de grens hier tegenaan?
De avond was georganiseerd door de WDR (Duitse omroep) die alles live uitzond. Het discussiepanel bestond uit Ina Besche-Krastl, zij zit voor de Groenen in het parlement van Nordrhein-Westfalen. Tweede panellid was Rudolf Juchelka, hij is hoogleraar economische geografie aan de Universiteit van Duisburg. Als derde persoon zat Thed Maas, die dit onderwerp al jaren volgt als journalist van De Gelderlander, in het panel.
De opkomst was hoog, naar schatting waren er ca 100 mensen, vrijwel alle stoelen waren bezet. Al snel bleek dat uit de reacties van het publiek dat het verkeer tussen Nijmegen en Kleve echt niet alleen bestaat uit Nederlanders die bij Kaufland, Edeka e.d. inkopen gaan doen. Er wordt ook veel gependeld door inwoners van Kleve, Goch en omstreken die in Nijmegen en verder Nederland in werken of studeren. Die willen heel graag een snelle en betrouwbare treinverbinding met Nijmegen, waar ze kunnen overstappen, hetzij op de stoptrein naar de onderwijsinstellingen of op een andere trein verder Nederland in. Op de bestaande busverbinding tussen Nijmegen en Kleve blijkt heel wat aan te merken als het gaat om betrouwbaarheid en punctualiteit.
De vraag hoe realistisch het is om de treinverbinding Nijmegen-Kleve te reactiveren bleek lastiger te beantwoorden. Sommige ex-Groesbekenaren uit het publiek herinnerden zich hoe vaak ze destijds moesten wachten voor de gesloten spoorbomen in het dorpshart van Groesbeek: no-way! Als er een trein zou komen zou een tunnel onvermijdelijk zijn en dat betekent natuurlijk een hoop kosten. Dan zou je toch beter moeten weten of het ooit loont. Een optie die even besproken wordt en die misschien interessant kan zijn is de zgn. monocab, een kleine zelfrijdende capsule waar max 6 personen in passen. Deze stopt automatisch zodra er een bewegend object in zicht is. Dat zou spoorbomen overbodig maken. Een proef hiermee wordt binnenkort door de Hogeschool van Kleve opgestart. Tja, dit lijkt toch meer op een soort overdekte draisine dan op een trein waarvan je zeker weet dat hij op tijd aankomt.
Of een echte treinverbinding rendabel te maken is, daar is moeilijk antwoord op te geven. Sowieso zijn er volgens de hoogleraar geen betrouwbare cijfers over de concrete behoefte aan treinvervoer op dit traject, maar de vraag is volgens hem ook of je die eerst moet hebben. Zorg eerst voor een goede verbinding, de behoefte komt dan vanzelf. Kijk maar naar Nederland: daar wordt een goed openbaar vervoersaanbod meteen meegenomen in de planning van nieuwe woonwijken. Vanuit dit oogpunt vindt hij het vreemd dat Nederland nu zo terughoudend is als het gaat om een goede treinverbinding tussen Nijmegen en Kleve.
Blijkbaar is een goede treinverbinding met Nijmegen voor de Duitsers een belangwekkend item dat meer inhoudt dan alleen de vraag of er weer een trein tussen Nijmegen en Kleef moet rijden. Zij zien het opvullen van dit gat in het traject tussen westelijk Nederland en het Duitse Ruhrgebied als een kans om snel en duurzaam treinvervoer te realiseren. Of het er ooit van komt, we gaan het zien. Voorlopig hebben de Duitsers het druk genoeg met het op orde brengen van het bestaande treinvervoer.
Ineke van den Berg
bergineke@gmail.com